Wat is waar van de stelling ‘hoe bruiner het brood, hoe gezonder het brood’?
Wit brood wordt gemaakt van “bloem”. Hierbij is alleen het binnenste van de tarwekorrel gebruikt, de kiemen en zaden zijn volledig uitgezeefd. Bloem is wit van kleur. Voor bruin brood wordt “meel” gebruikt waarbij de zemelen en kiemen (buitenkant korrel) gedeeltelijk zijn uitgezeefd. De kleur van “meel” is daardoor heel lichtbruin. Volkorenbrood wordt gemaakt van “volkorenmeel”, de gehele tarwekorrel is vermalen en het brood bevat vaak halve en hele tarwekorrels. De kleur van “volkorenmeel” is daardoor lichtbruin. De stelling ‘hoe bruiner het brood, hoe gezonder het brood’ is hieruit voortgekomen, want het grootste deel van de vitamines, mineralen en voedingsvezel bevindt zich in de buitenste laag van de korrel, de zemel. Wit brood bevat ook alle vitamines (vitamine B1,B6) mineralen (zoals ijzer) en voedingsvezel, maar in bruin- en volkorenbrood zit iets meer. Doordat brood door mout donker van kleur kan worden gemaakt, is het dus belangrijk(er) hoeveel van de tarwekorrel gebruikt is bij de bereiding van brood (oftewel is het brood van bloem, meel of volkorenmeel gemaakt).
Is witbrood niet gezond?
Witbrood is wel degelijk gezond. Zoals hierboven aangegeven bevat witbrood dezelfde vitamines en mineralen als bruin- en volkoren brood en bevat het ook voedingsvezel. Alleen bevatten bruin- en volkorenbrood meer van deze belangrijke voedingsstoffen. Je kunt stellen dat witbrood gezond is, en dat bruin- en volkorenbrood nog gezonder zijn. Mensen die alleen witbrood (en geen andere broodsoorten) eten, kunnen door gevarieerd te eten en voldoende andere vezelrijke producten (zoals groente en fruit) voldoende vitamines, mineralen en voedingsvezel binnenkrijgen.
Hoeveel brood moet ik eten?
Als je gezond wilt blijven, kun je maar beter brood blijven eten. De aanbevolen hoeveelheden zijn: kinderen tot 4 jaar: 1-3 boterhammen per dag; kinderen tussen 4 en 12 jaar: 3-5 boterhammen per dag; jongeren van 13-21 jaar: 5-8 boterhammen per dag; volwassenen: 5-7 boterhammen per dag (een broodje is gelijk aan 1½ boterham).
Hoe werkt het broodwisseldieet?
Het broodwisseldieet is een eenvoudig en doeltreffend dieet om in korte tijd enkele kilo’s kwijt te raken. De ene dag eet je uitsluitend volkorenbrood (daar drink je mineraalwater, koffie of thee bij. Zonder suiker!). De andere dag eet je weer normaal. De gewone dagen en de brooddagen worden dus afgewisseld. Tijdens een brooddag kun je zoveel volkorenbrood eten als je wilt, maar dan wel zonder beleg. Het is belangrijk dat je er veel bij drinkt. Op deze manier kun je in één week maar liefst 2 kilo afvallen! Lekker!
Het bewaren van brood.
Brood kan het beste worden bewaard op kamertemperatuur in een goed gesloten trommel, in een broodla met ventilatiegaatjes of in een zak van plastic of cellofaan.
Brood kan beter niet in de koelkast bewaard worden. Het droogt dan namelijk heel snel uit.
Leg brood pas in de trommel als het goed afgekoeld is, anders komt er waterdamp vrij en kan het brood gaan schimmelen. Gooi beschimmeld brood altijd weg, het is niet voldoende om de beschimmelde plekken te verwijderen. Leg geen ontbijtkoek samen met brood in een trommel. Koek trekt vocht aan uit het brood, waardoor het brood uitdroogt.
Brood kan ook goed ingevroren worden. Gebruik hiervoor brood dat zo vers mogelijk is. Laat het brood goed afkoelen en verpak het in een plastic diepvrieszak. Duw zoveel mogelijk lucht uit de diepvrieszak en sluit deze goed af. Vries het brood snel in. Brood kan ongeveer één maand in de diepvriezer bewaard worden. Het is handig om brood in kleine porties in te vriezen. Op deze manier wordt er niet meer brood ontdooid dan nodig is, want eenmaal ontdooid brood mag niet opnieuw ingevroren worden. Ontdooi brood bij kamertemperatuur. Broodjes of brood met een krokante korst kunnen ook in de oven ontdooid worden, 5-6 minuten op 180 graden C. Sneetjes brood kunnen direct uit de diepvriezer in een broodrooster geroosterd worden.
Brood en gezondheid
Brood is belangrijk in onze dagelijkse voeding. Het levert de belangrijkste voedings- en bouwstoffen voor ons lichaam.
Brood bevat volop zetmeel (koolhydraten): één van de belangrijkste bronnen van de dagelijkse energie. Het vormt de brandstof voor ons lichaam.
Brood, en vooral de bruine broodsoorten, bevatten veel voedingsvezels. Dit zijn onverteerbare stoffen die de darmen prikkelen om harder te werken. Bedenk dat vezelrijke producten een voldaan gevoel na het eten geven, waardoor we minder trek hebben in vette ongezonde tussendoortjes.
Brood bevat 8% plantaardige eiwitten, die onmisbaar zijn voor de opbouw en groei van ons lichaam.
Brood geeft ons mineralen, zoals ijzer, belangrijk bij de aanmaak van rode bloedlichaampjes.
Brood is ook een leverancier van de vitamines B1 en B6. Deze vitamines zijn belangrijk voor ons zenuwstelsel. Vitamine B zorgt ervoor dat allerlei processen in je lichaam goed verlopen.
Brood bevat ook foliumzuur. Vrouwen die zwanger willen worden, krijgen vaak het advies om foliumzuur te gebruiken. Dit verkleint de kans dat het kind met een open ruggetje wordt geboren.
Brood bevat jodium omdat dat aan het bakkerszout is toegevoegd. Daarmee onderscheidt brood zich van andere graan producten als bijvoorbeeld muesli. Trouwens , ook ontbijtdrankjes bevatten geen jodium. Jodium is onder andere nodig voor een goede schildklierfunctie.
Daarnaast zorgt brood er ook voor dat ons gebit goed wordt gebruikt.
Tenslotte bevat brood zeer weinig vet. Je wordt van brood dus niet dik!
Voedingswaarde per 100 g. =
3 boterhammen of 2 broodjes
Witbrood Bruinbrood Volkorentarwebrood
Eiwit 8 g. 9,5 g. 8 g.
Vet 2 g. 3,5 g. 2 g.
Koolhydraten 52 g. 45 g. 40,5 g.
IJzer 1 mg. 2 mg. 3 mg.
Voedingsvezel 3 g. 5 g. 8,5 g.
Energetische waarde 1086 kJ = 260 kcal 1047 kJ = 250 kcal 886 kJ = 212 kcal
bron: Stichting voorlichting brood
Witbrood
Witbrood wordt gebakken van witte bloem, een meelsoort die zó is uitgemalen en gezeefd dat er een gedeelte van de graankorrel (binnenste) in voorkomt
Volkoren tarwebrood
Dit wordt gebakken van meel van de hele tarwekorrel, waarin alle voedingsstoffen van de graankorrel voorkomen
Bruinbrood
Tussen witbrood en volkorentarwebrood komen veel soorten bruinbrood voor. Afhankelijk van de uitmalings graad hebben de bruine soorten een lichtere of donkere kleur.
Brood met zaden
Sesamzaad, lijnzaad en zonnepitten zijn rijk aan meervoudig onverzadigd vet (linolzuur). Daarom is het vetgehalte van een broodsoort met deze zaden iets hoger dan dat van gewoon brood.
Sesamzaad:
Naar verhouding zijn de kleine, oliehoudende zaden van de subtropische sesamplant nog maar weinig bekend. Ze bevatten een hele groep verschillende mineralen en hoogwaardige eiwitten. Daar deze gedeeltelijk in verbinding staan met hoogonverzadigde vetzuren worden ze onmiddellijk door de cellen opgenomen.
Ook de voor de verbranding in het menselijk lichaam onontbeerlijke zuurstof wordt door de hoogonverzadigde vetzuren beter naar de cellen gebracht, waardoor de stofwisseling beter wordt bevorderd. Ook verstopping kan door deze kleine zaadjes worden voorkomen.
Bij lever en galkwalen kan rauwe sesamolie met sesamzaad zonder bezwaar worden gebruikt. Sesamzaad versterkt de zenuwen en spoort de werkzaamheid van de hartspieren aan. Voor zwangere vrouwen zijn ze ook belangrijk wegens hun gehalte aan vitamine E.
Ons dagelijks brood, een rijke geschiedenis.
Brood speelt al duizenden jaren een belangrijke rol in het leven van de mens. Er zijn zelfs overblijfselen van brood gevonden uit de prehistorie. Het graan werd toen tussen twee stenen fijn gewreven en de meelbrei werd gebakken op verhitte stenen of in de hete as.
De Egyptenaren ontdekten zo’n 6.000 jaar geleden bij toeval hoe gistingsprocessen het deeg van de platte vladen (koeken van ongezuurde deeg) lieten rijzen, waardoor het eerste brood een feit was. Zo’n brood van meer dan 4.000 jaar oud is te vinden in de Egyptische afdeling van het Britisch Museum in Londen.
Het principe van broodbereiden en de samenstelling van brood is in al die eeuwen niet veranderd. De bereiding van brood is wel steeds meer gemoderniseerd: Meelfabrieken hebben het werk van de windmolens overgenomen en takkenbosovens hebben plaatsgemaakt voor moderne ovens waarin de temperatuur nauwkeurig geregeld kan worden. De hoofdbestanddelen van brood waren en zijn nog steeds: meel, water of melk, gist en zout.
Het vakmanschap van de bakker heeft ervoor gezorgd dat de variatie enorm is toegenomen: niet alleen tarwe, maar ook rogge, haver, gerst, gierst, maïs en boekweit worden tot meel vermalen en in brood verwerkt.
De verschillende bereidingswijzen, zoals het kneden en het doorslaan van het deeg, de duur van het rijsproces, de baktijd en de temperatuur tijdens het bakken, bepalen uiteindelijk soort en smaak van het brood